Yapay Zeka ve İnsan

Yazılarımda kitaplarımda sürekli vurguluyorum bütün bilgilerin kaynağı doğadır, her şeyi ondan öğrenmeye başladık daha doğrusu onu öğrenip bilmeye çalışıyoruz. Doğa en iyi öğretici olduğu gibi en mükemmelini de yapandır, deneyimleyerek doğayı keşfederken doğanın bir parçası olan kendimizi de hem keşfediyor hem de geliştiriyoruz. Çoğu yaptıklarımız bir tür doğanın taklidi gibidir.

Beynimizle Yapay Zekâ (YZ) arasındaki kapasite ve enerji tüketimini karşılaştırarak doğanın yaptığı ile bizim yaptığımız arasındaki farkları görmeye çalışalım: önce bilgisayarların çalışma sistemine ilişkin küçük bilgileri anımsayalım; bilgisayarlar elektrik enerjisi ile çalışırlar ve devrenin açık-kapalı biçiminde iki olasılık olduğundan iki tabanlı matematikle işlem yapılmış olur bu ikili sistemin yani devre açık-kapalı 0 ve 1 ile sembolize edilen sistemde bu birime 1 bit deniliyor yani 0 ve 1 olasılığını anlatan enerji geçti geçmedi durumunu ifade eden birim 1 bit oluyor. 8 bit’e de 1 bayt deniliyor ve bu şöyle devam ediyor:

8 bit = 1 bayt

1024 bayt= 1 kilobayt

1024 kilobayt= 1 megabayt

1024 megabayt= 1 gigabayt

biçiminde terabayt, petabayt, eksabayt, zettabayt ve yottabayt olarak devam ediyor.

Günümüzde en büyük kapasiteli yapay zekânın kapasitesi petabayt mertebesindedir ve bir solucan beyni de bu kapasite kadardır. İnsan beyni ise en büyük bilgisayar kapasitesi olan petabayt’ın yaklaşık

1 000 000 000 katı kapasitededir. İnsan türünün var ettiği bilgisayarları, yapay zekâyı küçümsemeyelim ama beynimizin de önemini ve kapasitesini bilelim ve de kimileri gibi heba etmeyelim, iyi kullanalım. Doğa onu milyarlarca yılda oluşturdu biz ise bilgisayarları, yapay zekâyı 50- 100 yılda icat edip geliştirdik ve bu gelişme logaritmik bir biçimde sürmektedir. Bizim beynimizin gelişimi milyonlarca yılın ürünüdür onun da arkasında üç buçuk milyar yıllık tek hücrelilik sonra çok hücreliğe geçiş oradan primatlara ve oradan da bugüne gelmemizi sağlayan birikim, gelişim, dönüşüm yani evrim var.

Doğa, en gelişmişini ve ekonomiğini yapıyor bunu belirtmiştik, 1 gram DNA’ya 700 terabayt veri kaydedildi. Yapay zekânın öğrenmesi için harcanan enerji çok fazladır, bu da bunu karşılayacak enerji üretimi nedeniyle atmosfere karbon salınımını artırmakta, küresel ısınmayı yükseltmektedir. Gelişmiş Yapay Zekâ GPT3’ün enerji tüketimi 926 Mwh kadardır, onun yaklaşık

1 000 000 000 katı kapasiteli olan insan beyni günde sadece bir ampulün saatteki tüketimi olan 20-30 watt enerjiyi bir günde tüketiyor ve insan beyni yaklaşık 1,5 kg ağırlığındadır oysa gelişmiş yapay zekâlar yüzlerce kilo veya tonlarca ağırlıktadırlar ve yapay zekâyı da yapan biziz, yani insan beyni ve beynin ürünü olan akıl ve zekâsıdır. Yapay zekânın yaşamımıza kattığı katkıları, yaşamımızı kolaylaştırmasını, bilimsel çalışmaların çabuk ve doğru sonuç vermesini ve bunun gibi birçok şeyi sağladığını hepimiz biliyoruz ve sonuçlarını da görüyoruz.

Şimdi şunu sormak istiyorum: yapay zekâ bir gün bilinç sahibi olabilecek mi? Hak adalet, ahlâk, vicdan, dürüstlük, sevgi, saygı gibi kavramları öğrenebilecek mi?

Asım Beşikci